Serious gaming helpt mensen in beweging te krijgen

15 jan 2021

Auteur: Bernoud A.J. Jonker MBA

Serious Gaming kunnen op verschillende manieren ingezet worden. Er zijn games die 100% fysiek zijn, games die 100% digitaal zijn en games die meer hybride zijn en een combinatie van allebei hebben. In alle gevallen geldt dat serious games een krachtig middel is om mensen in beweging te krijgen. Als de game fysiek is natuurlijk letterlijk, maar in alle gevallen helpt serious gaming om mensen figuurlijk in beweging te krijgen.
 
De kracht van serious gaming zit in de volgende aspecten: bewustwording, sense of urgency, alternatieven zien, discipline en volhouden. Deze 4 aspecten wil ik nader toelichten.
 

Bewustwording: van onbewust onbekwaam naar bewust onbekwaam

 
De eerste stap naar beweging is bewustwording, dit hangt sterk samen met reflecteren. Sommige mensen zijn hierin erg bedreven, anderen zijn daar hulp bij nodig. Reflectie kan prima onder begeleiding van een goede coach. Het gebruik van serious gaming kan hier ook effectief zijn, zeker als deze game overeenkomsten heeft met de dagelijkse praktijk. Games waarin communicatie, samenwerking en klanten op één of andere manier zijn ingebouwd zijn al gauw bruikbaar. Door het spelen van de game zien de spelbegeleiders, maar meer nog de deelnemers zelf hun eigen en het groepsgedrag terug komen. Deze aanpak biedt de deelnemers een spiegel. Door dit inzicht kunnen deze patronen bespreekbaar worden gemaakt. Hiermee wordt de eerste maar zeker belangrijke stap naar verandering gezet.
 

Sense of urgency

 
Afhankelijk van wat er in de spiegel gezien wordt kan het voor de deelnemers duidelijk worden in welke mate deze patronen indien deze positief zijn waarde toevoegen of indien deze negatief zijn waarde wegnemen. Omdat de trigger voor de inzet van gaming eerder in een ontevredenheid zit is de kans groot dat de negatieve waardes zichtbaar worden. Organisaties hebben bepaalde patronen: "zo doen we dat" en daarna is het verleidelijk om te doen alsof er niets aan de hand is. In de game komen deze patronen terug, en omdat de game nieuw is ervaren de deelnemers deze veel sterker. Opeens wordt het duidelijk dat dit mogelijk niet de beste manier is en dat deze manier zelfs schadelijk kan zijn voor het voortbestaan van de organisatie. Op deze manier krijgen de deelnemers niet alleen spiegel voorgehouden die inzicht geeft in gewenste verandering maar ontstaat ook een beleving bij de belangrijkheid van deze verandering.
 

Alternatieven zien en ervaren

 
Ervaren wat er mis gaat en realiseren hoe schadelijk dit is is belangrijk. Maar er veranderd niets als er geen alternatieven voor verbetering worden gezien. Verandering gaat pas gebeuren als we niet alleen alternatieve oplossingen zien maar dat deze oplossingen ook nog een positieve uitkomst voor ons hebben, het zogenaamde wenkend perspectief. Serious gaming kan helpen om deze alternatieven te zien, maar ok om daarmee te experimenteren. Hierbij kan geoefend worden met deze alternatieven en kan ook het succes hiervan ervaren worden. Dit succes is een belangrijke component in dit proces. Door het succes stijgt het vertrouwen en verbeterd de inzet. Hierdoor komt de verandering in de versnelling en stijgt de kans dat het doel succesvol bereikt kan worden.
 

Discipline en volhouden

 
Het aanleren van iets nieuws is niet eenvoudig. Het spreekwoord zegt: "Alle begin is moeilijk", dit is ook daadwerkelijk zo. Leren gaat met vallen en opstaan. En als we dan kunnen lopen dan kiezen we vaak voor het platgetreden pad omdat we weten dat nieuwe paden nieuwe problemen brengen. We vallen liever terug op vaste gewoontes. Deze kosten minder energie en geven minder risico. Dit heeft alles met de werking van ons brein te maken. Het neocortex deel is efficiënt maar weinig creatief. In eerste instantie is discipline belangrijk, maar ook support systemen zijn belangrijk. Dit kan variëren van beloningen tot mentale coaching. Het nieuwe handelen moet inslijten en dat kost tijd. Soms gaat dat snel maar gemiddeld duurt het circa een maand voordat het alternatief handelen over gaat in standaard handelen.

Bovenstaand illustreert de toegevoegde waarde van serious gaming als katalysator in het veranderingsproces. Serious gaming heeft echter meer voordelen omdat het in de basis ook een gepersonaliseerde oplossing is. Iedereen heeft een eigen ervaring, kan hier op reflecteren en zijn en een persoonlijk ervaren hoe het alternatie werkt. Deze personalisatie is essentieel omdat mensen nu eenmaal van elkaar verschillen (en gelukkig maar!).
 
Het in beweging krijgen van mensen heeft alles te maken met veranderen, en dus met hoe een bepaalde persoon een veranderingsproces benaderd. Volgens de auteur Gretchen Rubin zijn er 4 gewoonte types te onderscheiden: Volhouders, Vragers, Plichtsgetrouwen en de Rebellen. Inzicht in deze gewoontes types kan helpen om mensen op een juiste manier te begeleiden en te ondersteunen in het veranderingsproces. 
Deze gewoonte-types zullen nader worden toegelicht:
 

Volhouders

 
Volhouders zijn personen die zowel eigen verwachtingen als andermans verwachtingen waar maakt. Dus je haalt uiteraard die deadline op je werk en houdt je netjes aan verkeersregels, maar eet ook gezond en staat vroeg op als je dat van jezelf moet. Als Volhouder heb je weinig moeite met het veranderen van je gewoontes. Dat wil niet zeggen dat het zonder slag of stoot gaat, maar het is makkelijker voor jou dan voor anderen. Een vrij kleine groep mensen valt in deze categorie.

Vragers


Vragers zijn personen die bij zich elke verwachting afvragen: waarom zou ik dit doen? Ben je ervan overtuigd dat je je lekkerder voelt door elke dag een groene smoothie te drinken, dan hou je die gewoonte met gemak in stand. Vind je het schrijven van die evaluatie voor je baas onzin, dan doe je het niet. Wil je als Vragers iets veranderen, dan is het goed om het belang ervan te achterhalen. Zo kun je denken: die evaluatie vind ik nog steeds onzin, maar om deze baan te behouden moet ik ‘m wel schrijven en dus doe ik het. Of: ik heb dan wel geen zin om tijd te steken in het opruimen en bijhouden van m’n huis, maar een georganiseerd huis is uiteindelijk juist tijdbesparend. Samen met de groep hieronder is de Vragers de grootste categorie.

Plichtsgetrouwen

 
Plichtsgetrouwen zijn personen die eigen verwachtingen niet kan nakomen, maar alles wat van buitenaf komt juist wel. De ideale collega en vriend dus, want ze zijn iemand die altijd voor anderen klaar staat. Hierdoor kom ze alleen niet snel toe aan wat je zelf belangrijk vindt. Vanuit jezelf vroeg opstaan om te sporten gaat je bijvoorbeeld moeilijk af of lukt helemaal niet. De beste manier om het alsnog voor elkaar te krijgen is zorgen dat iemand anders je verantwoordelijk houdt. Kom jij niet, dan stel je de ander teleur en dus zul je niet snel afzeggen. Gezonder eten? Kook voor vriendinnen die daar ook mee bezig zijn.
 

Rebellen

 
Rebellen zijn personen die een afkeer heeft tegen eigen verwachtingen en die van buitenaf. Regels zijn niet voor de rebel weggelegd en vragen er juist om om genegeerd te worden. Je leeft liever met de dag en dat wat je doet doe je op je eigen manier. Rebellen hebben moeite met vaste patronen en dus zijn gewoontes niets voor jou. De gedachte dat iets keer op keer moet gebeuren staat je tegen. Elke dag opnieuw mogen beslissen is daarom juist fijn: ‘vandaag ga ik op tijd naar bed, morgen zie ik wel weer’. Net als de Volhouder is dit een kleine categorie.

Voeg een reactie toe
JBMS is lid van Saganet, Simulation and Gaming Association Netherlands

(c) 2005-2024  JBMS Serious gaming - Serious gaming, serious learning - De kracht van beleving